Murrizketek eta Covid-19ak eragindako egoerak lan-jardueran etengabe behera egin duten arren, lan-ezbeharren datuek gora egin dute (68 hildako) eta aurreko urteko joera berari jarraitzen diote, eta guztiz onartezinak dira.

« Osasun- eta ekonomia-krisia kontutan hartuta, jarduera-etenaldiekin eta sektore guztietako murrizketekin,  datuak guztiz onartezinak dira  »

Iturri ofizialen arabera, EAEn eta Nafarroan gora egin dute lan-istripuek eta lanbide-gaixotasunek. Gure estatistikek erakusten dutenez, aurreko urteko egoera oso antzekoa da, 2020. urteko 70 hildakoekin alderatuta 68 izan baitira. Kontuan hartuta osasun- eta ekonomia-krisia, jarduera-etenaldiekin eta sektore guztietako murrizketekin, datuak guztiz onartezinak dira.

Lan istripu gehiago Nafarroan

Azpimarratu behar da hilkortasun-tasa gehien Nafarroan igo dela, lan-istripu hilgarriak ia bikoiztu baititu; Gipuzkoan izan da heriotza gutxien aurreko urtearen aldean.
Bizkaiak eta Arabak ere hobekuntza txiki bat izan dute lan-istripuagatiko heriotzagatiko datuetan, 2020. urtearekin alderatuta, baina guztiak justifikaziorik gabe daude, kontuan hartuta lan-istripu horren arrazoia egiturazkoa eta aski ezaguna dela.

Hego Euskal Herriko lantokietako laneko segurtasun eta osasunak urtez urte hobera egiten ez duela salatzea. Enpleguaren kalitate txarra eta prekarietate-indize handiak
dira arrazoi nagusiak. Azpikontratazioa, lan-erritmo handiak, baliabide teknikoetan eta giza baliabideetan inbertsiorik ez izatea edo informazio eta prestakuntza falta dira, besteak beste, laneko istripuen eta gaixotasunen atzean ezkutatzen diren arrazoi nagusiak.

Neurriak behar dira

Egoeraren larritasuna ikusita, berretsi egiten ditugu EAEko eta Nafarroako gobernuei eskatzen dizkiegun neurriak:

• Enpresen gaineko kontrola handiagoa. Lantokietan prebentzio-neurrien jarraipen egokia egiteko, ezinbestekoa da Osalan/ISPLNko eta Lan Ikuskaritzako langileak gehitzea, Europako batez bestekoarekin parekatuz. Praktikan, horrek esan nahi du teknikarien kopurua gutxienez 100 gehiago izango dela EAEn, eta 50 gehiago Nafarroan. Era berean, Nafarroako Gobernuak Laneko eta Gizarte Segurantzako Ikuskaritzaren arloko eskumenak berreskuratu behar ditu.
  
  
• Mutualitateak eta prebentzio-zerbitzuak publiko egitea. Ez dira eraginkorrak osasunaren eta prebentzioaren ikuspegitik.
  
  
• Kontrol eta jarraipen ekintza gehiago egitea, altueran erortzeko, harrapatzeko edo agente kantzerigeno eta mutagenoekin lan egiteko arriskua duten jarduerak barne hartzen dituzten enpresetan araudia betetzen dela egiaztatzeko.
  
  
• Prebentzio-arloan zehatutako enpresak kontratatzeko debekua.
  
  
• Hego Euskal Herriko enpresa guztietan arrisku psikosozialeko ebaluazioak egiteko eskatzea, pandemiak eta sortu den ziurgabetasun-egoerak langileen baldintza psikosozialak are gehiago larriagotu dituela kontuan hartuta. Horretarako, bi urteko epean, enpresa guztiek arrisku psikosozialen ebaluazio bat izan beharko dute gutxienez, eta gabeziak daudenean neurriak ezarri beharko dituzte. Gainera, Osalan/ISPLNko langileek egingo dute betetze-mailaren jarraipena.
  
  
• Enpresei eta aldundiei mugikortasun iraunkorreko plan bat eskatzea, errepideen egoera hobetzeko eta istripu asko eragiten dituzten puntu beltzak ezabatzeko, azken urteetan modu kezkagarrian areagotzen ari diren in_itinere istripuak ezabatzeko edo, hala badagokio, gutxitzeko.

Txosten osoa

Beheko botoietan, datu guztiak dituzten txosten osoak deskarga ditzazkezu.

Lan-istripuen txostena Euskal Herrian 2021

Lan-istripuen txostena Nafarroan 2021